30 czerwca 2012

Zabytki z listy UNESCO w Portugalii [Zdjęcia + Mapa]

Portugalia  mimo niewielkiej powierzchni posiada, aż 13 obiektów wpisanych na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Przyrodniczego Ludzkości UNESCO. 2 z nich znajdują się na Azorach, 1 na Maderze, a pozostałe w kontynentalnej części Portugalii. Poniżej znajdziecie spisy zabytków UNESCO w Portugalii wraz z ich opisami, zdjęciami oraz mapę ich rozmieszczenia.

Krótko o zasadach i historii listy UNESCO - o objęciu danego obiektu ochroną UNESCO w ramach listy światowego dziedzictwa decyduje szereg kryteriów. Do końca 2004 roku było sześć kryteriów dla obiektów dziedzictwa kulturowego i cztery dla przyrodniczego. W 2005 połączono je w jednorodną listę dziesięciu kryteriów.


Najwięcej obiektów znajduje się na terytorium Włoch (47), Hiszpanii (43), Francji (37), Niemiec (36), Wielkiej Brytanii (28), Grecji (17), Rosji (15), Szwecji (14), Portugalii i Polski (po 13). Łącznie na kontynencie europejskim znajduje się ich 387.

Listę zabytków UNESCO w Portugalii tworzą: centrum Angra do Heroismo na Azorach,  klasztor dos Jeronimos i wieża Belém w Lizbonie,  klasztor w Batalha,  klasztor S. Christo w Tomar,  stare miasto w Evorze, opactwo w Alcobaça,  krajobraz kulturowy w Sintrze, stare miasto w Porto, prahistoryczna sztuka naskalna w Coa Valley, las wawrzynowy na Maderze, region winny górnego Duero (Alto Douro), stare miasto w Guimares oraz krajobrazy winnic na wyspie Pico.


Pokaż Zabytki z listy UNESCO w Portugalii [Zdjęcia + Mapa] na większej mapie

Centrum Angra do Heroismo na Azorach (kategorie IV, VI / rok wpisania na listę: 1983)
Angra do Heroísmo to historyczne miasto warowne i stolica portugalskiej wyspy Terceira w Regionie Autonomicznym Azorów. Był to najważniejszy port żeglugi transatlantyckiej w okresie świetności portugalskiego imperium kolonialnego, obowiązkowe miejsce postoju statków do czasu wynalezienia turbiny parowej w XIX wieku. Imponujące fortyfikacje San Sebastian i San Juan Baptista, zbudowane 400 lat temu, stanowią unikalny przykład architektury wojskowej. Miasto, zniszczone w wyniku trzęsienia ziemi w 1980 r., jest obecnie rekonstruowane.


Klasztor dos Jeronimos i wieża Belém w Lizbonie (kategorie III, VI / rok wpisania na listę: 1983)
Obiekty te znajdują się przy wejściu do portu w Lizbonie, w dzielnicy Belem. Klasztor Hieronimitów (portugalski Mosteiro dos Jerónimos) - budowa klasztoru rozpoczęła w 1502 z polecenia króla Manuela I jako wyraz dziękczynienia za szczęśliwą wyprawę Vasco da Gamy do Indii, zakończyła w roku 1551, kiedy jego syn Jan III zrezygnował z jej finansowania. Klasztor uważany jest za perłę stylu manuelińskiego, będącego połączeniem gotyku i renesansu. Do roku 1934 klasztor był pod opieką zakonu św. Hieronima stąd jego nazwa. W klasztorze znajdują się groby dzieci króla Manuela I i jego żony Marii Aragońskiej oraz króla Jana III i jego żony Katarzyny Habsburg. Są też tam nagrobki żeglarza Vasco da Gamy i pisarza Luisa de Camões. Torre de Belém to militarna budowla stojąca w Lizbonie, na jej zachodnim przedmieściu Belém, nieopodal Klasztoru Hieronimitów, u ujścia Tagu do oceanu. Wieżę wybudowano z polecenia portugalskiego króla Manuela I Szczęśliwego w latach 1515 - 1520, a zaprojektował ją Fernando de Arruda i uchodzi ona za jedyną zachowaną do dziś budowlę wzniesioną całkowicie w tzw. stylu manuelińskim. Postawiona w epoce wielkich odkryć geograficznych, wieża odgrywała rolę strażnicy lizbońskiego portu, stała się także punktem orientacyjnym dla wracających do ojczyzny żeglarzy i symbolem morskiej potęgi Portugalii. W okresach późniejszych pełniła funkcję więzienia. W wyniku wielkiego trzęsienia ziemi z 1755 budowla przeniesiona została ze środka rzeki w obecne miejsce. Zobacz również: Santa Maria de Belém w Lizbonie - portugalskie Betlejem odkryć geograficznych [Zdjęcia]

Zabytki z listy UNESCO w Portugalii [Zdjęcia + Mapa]

Klasztor w Batalha (kategrie I, II / rok wpisania na listę: 1983)
Klasztor Matki Boskiej Zwycięskiej (port. Convento de Santa Maria da Vitória), zwany często Klasztorem w Batalha, to jeden najwspanialszych przykładów architektury i sztuki gotyku w Portugalii. Budowę zespołu klasztornego zainicjował król Jan I, w podzięce za pomoc Matki Boskiej i zwycięstwo w bitwie pod Aljubarrotą. Wraz z klasztorem powstała miejscowość Batalha (port. batalha – bitwa). Wielki projekt architektoniczny, jakim była budowa klasztoru, służył przede wszystkim demonstracji królewskiej potęgi. Stał się symbolem zapoczątkowanej przez Jana I dynastii Aviz i nowej epoki w historii Portugalii. Klasztor uważany jest za wzorcowy przykład połączenia architektury angielskiego gotyku i elementów rodzimego stylu manuelińskiego.

Zabytki z listy UNESCO w Portugalii [Zdjęcia + Mapa]

Klasztor S. Christo w Tomar (kategorie I, VI / rok wpisania na listę: 1983)
Klasztor Zakonu Chrystusa (port. Convento de Cristo) to kompleks klasztorny na obrzeżach miasta Tomar. Klasztor i miejscowość zostały założone w 1162 roku przez brata zakonnego Gualdima Paisa, mianowanego w 1157 czwartym mistrzem krajowym templariuszy w Portugalii. Przez wiele lat była to siedziba zakonu i ośrodek władzy religijnej i wojskowej. Templariusze wyruszali stąd na krucjaty, których celem było wypędzenie niewiernych Maurów z Portugalii i Hiszpanii. Z tamtego okresu pochodzi zachowana do dziś Charola, zwana też rotundą lub absydą templariuszy. Złoty wiek dla klasztoru w Tomarze przypadł na okres portugalskich wypraw kolonialnych w XV i XVI wieku. Wyprawy te odbywały się wówczas pod patronatem zakonu, a sam książę Henryk Żeglarz był jego wielkim mistrzem. Klasztor zakonu templariuszy w Tomar początkowo miał stanowić symbol rekonkwisty. W 1334 r. stał się siedzibą rycerzy zakonu Chrystusa, a w czasach manuelińskich przekształcił się w symbol przeciwstawny - otwarcia Portugalii na inne cywilizacje.

Zabytki z listy UNESCO w Portugalii [Zdjęcia + Mapa]

Stare Miasto w Evorze (kategorie II, IV / rok wpisania na listę:1986)
Położone na prawym brzegu rzeki Anas miasto istniało już w starożytności jako kolonia rzymska Ebora. W średniowieczu dostało się pod panowanie Maurów. Największy rozkwit przypada jednak na okres między XIV a XVI wiekiem, kiedy Évora znajdowała się we władaniu portugalskiego rodu Avis. Wzniesiono tu wówczas istniejące do dziś liczne pałace, a także budynki w stylu renesansowym i manuelińskim. W 1559 roku powstał tu także uniwersytet jezuicki, założony przez ówczesnego kardynała, a późniejszego króla Henryka I. Uniwersytet został zamknięty w XVIII wieku na polecenie markiza de Pombal, reaktywowany dopiero w latach 70. XX wieku. Jest to miasto-muzeum, osiągnęło swój "złoty wiek" w XV wieku, kiedy stało się siedzibą królów Portugalii. Jego unikalny charakter wiąże się z domami - pochodzącymi z XVI-XVIII w. - pobielanymi wapnem i ozdobionymi azulejos oraz z balkonami z kutego żelaza. Zabytki Evory miały decydujący wpływ na architekturę portugalską w Brazylii.

Zabytki z listy UNESCO w Portugalii [Zdjęcia + Mapa]

Opactwo w Alcobaça (kateogrie I, IV / rok wpisania na listę: 1989)
Opactwo Santa Maria d'Alcobaça, na północ od Lizbony, zostało założone przez króla Alfonsa I w XII w. Kościół opacki, ze względu na rozmach proporcji, wyrazistość architektoniczną, piękno zastosowanych materiałów oraz staranne wykonanie, stanowi arcydzieło cysterskiej sztuki gotyckiej.

Zabytki z listy UNESCO w Portugalii [Zdjęcia + Mapa]

Krajobraz kulturowy w Sintrze (kategorie II, IV, V / rok wpisania: 1995)
W XIX w. Sintra stała się pierwszym ośrodkiem europejskiej architektury romantycznej. Ferdynand II przekształcił ruiny tamtejszego klasztoru w pałac, którego styl - odzwierciedlający nową wrażliwość - przejawiał się w przemieszaniu elementów gotyckich, egipskich, mauretańskich i renesansowych oraz w projekcie parku, w którym rosły rodzime, jak i egzotyczne gatunki drzew. Inne wspaniałe rezydencje, wzniesione według podobnego wzorca i położone w tym samym masywie górskim, tworzą z Sintry unikalny zespół parków i ogrodów, który wpłynął na rozwój architektury krajobrazowej w Europie. Najważniejsze zabytki Sintry to Zamek Maurów - Castelo dos Mouros, Pałac Pena - Palácio da Pena, Pałac Narodowy Sintra - Palácio Nacional de Sintra oraz Klasztor Kapucynów - Convento dos Capuchos. Zobacz również: Sintra i jej zabytki perłą portugalskiej listy UNESCO [Zdjęcia] 

Zabytki z listy UNESCO w Portugalii [Zdjęcia + Mapa]

Stare Miasto w Porto (kategoria IV / rok wpisania na listę:1996)
Porto rozpoczęło starania o wpis na Listę światowego dziedzictwa UNESCO w roku 1993, a uzyskało go 3 lata później. Obszar zakwalifikowany obejmuje średniowieczną dzielnicę znajdującą się w obrębie XIV-wiecznego muru, którego pozostałości istnieją do dziś. Swym zasięgiem pokrywa obszar na południe od Praça da Liberdade, przekraczając rzekę Douro, aż po Vila Nova de Gaia. Większość z najciekawszych miejsc w mieście znajduje się właśnie tutaj. Najważniejsze z nich to Cais da Ribeira i Ponte Dom Luís I. Porto, u ujścia Duero, rozciąga się na górujących na rzeką wzgórzach i tworzy wyjątkowy krajobraz miejski, świadczący o tysiącletniej historii. Ciągły rozwój miasta związany jest z morzem (Rzymianie nazwali je Portus, tzn. port) i widoczny jest w licznych, sąsiadujących ze sobą zabytkach; od katedry z chórem romańskim, poprzez kościół Santa Clara, zbudowany w typowym dla Portugalii stylu manuelińskim, do klasycystycznego budynku Giełdy.

Zabytki z listy UNESCO w Portugalii [Zdjęcia + Mapa]

Prahistoryczna sztuka naskalna w Coa Valley (kategorie I, III /  rok wpisania na listę: 1998, 2010)
Park Archeologiczny Doliny Côa (port. Parque Arqueológico do Vale do Côa) to kompleks archeologiczny rytów naskalnych z okresu paleolitu i neolitu, odkrytych w 1992 roku w okolicach miasta Vila Nova de Foz Côa w północno-wschodniej Portugalii. Jest to jedno z największych w Europie skupisk zabytków prehistorycznych. Na stromych zboczach doliny Côa na odcinku około 17 kilometrów rozłożone są wyryte w skale sylwetki koni, kóz, i innych zwierząt (także wymarłych, takich jak tury). Wiek najstarszych zabytków ocenia się na ponad 22 tysiące lat, jednak ich dokładne datowanie węglowe jest niemożliwe ze względu na usunięcie próbek farby z nielicznych barwionych rytów podczas oczyszczania znalezisk z mchów i porostów. Wpis, obejmujący początkowo Dolinę Coa w Portugalii, poszerzony został w 2010 r. o sąsiadującą z nią dolinę Siega Verde, stając sie w ten spoób wpisem transgranicznym.

Zabytki z listy UNESCO w Portugalii [Zdjęcia + Mapa]

Las wawrzynowy na Maderze (kategorie II, IV / rok wpisania na listę: 1999)
Las wawrzynowy na Maderze stanowi unikalny relikt niegdyś szeroko rozpowszechnionego typu lasu wawrzynowego. Jest to zarazem największa zachowana połać lasu wawrzynowego, w 90% pierwotnego. Występuje tam unikalny zespół roślin i zwierząt, wśród których liczne gatunki endemiczne, takie jak gołąb maderski. Zobacz również: Przewodnik po Portugalii: Madera - plaże, zabytki, kurorty, turystyka [Mapa + Zdjęcia]

Zabytki z listy UNESCO w Portugalii [Zdjęcia + Mapa]

Region winny górnego Duero (Alto Douro) (kategorie III, IV, V / rok wpisania na listę: 2001)
Alto Douro (port. Górne Douro) - region winiarski w północno-wschodniej Portugalii, nad rzeką Douro; z historycznego punktu widzenia południowa część Trás-os-Montes. Znany z produkcji wina Porto, spławianego niegdyś w beczkach na specjalnych barkach w dół rzeki do miejscowości Vila Nova de Gaia (położonej naprzeciw miasta Porto), gdzie dojrzewało w piwnicach. W 2001 okolica wpisana została na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Zajmuje ok. 26 milionów hektarów, co stanowi 10% powierzchni wszystkich upraw winorośli w Portugalii. Tradycja produkcji wina w regionie Alto Douro liczy sobie blisko 2000 lat. Region obejmuje tereny 13 gmin: Mesão Frio, Peso da Régua, Santa Marta de Penaguião, Vila Real, Alijó, Sabrosa, Carrazeda de Ansiães, Torre de Moncorvo, Lamego, Armamar, Tabuaço, São João da Pesqueira i Vila Nova de Foz Côa. Długa tradycja uprawy winorośli ukształtowała niezwykle malowniczy krajobraz kulturowy, odzwierciedlający jednocześnie jego rozwój techniczny, społeczny i gospodarczy. Krajobraz kulturowy jest nadal owocnie eksploatowany przez przywiązanych do tradycji rolników.

Zabytki z listy UNESCO w Portugalii [Zdjęcia + Mapa]

Stare Miasto w Guimarães (kategorie II, III, IV / rok wpisania na listę: 2001)
Historyczne centrum Guimarães to skupisko placów i wąskich, brukowanych uliczek. Znajduje się tu wiele średniowiecznych kościołów i klasztorów - m.in. Kościół Matki Boskiej Oliwnej (Igreja de Nossa Senhora da Oliviera) oraz pełniący dziś także funkcję ratusza Klasztor św. Klary (Convento de Santa Clara). Na północnych obrzeżach Starego Miasta wznosi się zamek z X wieku. Zamek był pierwotnie twierdzą, chroniącą mieszkańców miasta przed atakami Maurów i Normanów. W XII wieku - po rozbudowie przez Alfonsa I Zdobywcę - była to pierwsza siedziba portugalskich królów. Poniżej zamku znajduje się Kaplica św. Michała (Capela de São Miguel) oraz pałac książęcy Paço dos Duques de Bragança z XV wieku - dawna siedziba rodu Bragança. Zabytkowe miasto Guimares wiąże się z rozbudzeniem, w XII w., portugalskiej tożsamości narodowej. Stanowi ono wyjątkowo dobrze zachowany i autentyczny przykład przekształcenia miasta średniowiecznego w miasto nowoczesne. Różnorodne typy budowli świadczą o specyficznym rozwoju architektury portugalskiej, stosującej, pomiędzy XV i XIX w., tradycyjne materiały i techniki budowlane.

Zabytki z listy UNESCO w Portugalii [Zdjęcia + Mapa]

Krajobrazy winnic na wyspie Pico (kategoria II, V/ rok wpisania: 2004)
Wyspa pochodzenia wulkanicznego na środkowym Atlantyku, należąca do centralnej grupy portugalskiego archipelagu Azory zaliczanego do Makaronezji. Stanowi wynurzoną część wygasłego wulkanu Pico (port. Szczyt), którego wierzchołek (2351 m n.p.m.) jest największym wzniesieniem w obrębie Grzbietu Śródatlantyckiego oraz najwyższym szczytem Portugalii. Obszar o powierzchni 987 ha na wulkanicznej wyspie Pico - drugiej co do wielkości w archipelagu Azorów – to niezwykły krajobraz długich, biegnących w głąb lądu i równolegle do skalistego brzegu murów, układających się w oryginalne wzory. Mury zostały zbudowane dla ochrony przed wiatrem i wodą morską tysięcy małych, sąsiadujących ze sobą kwadratowych poletek. Świadectwem na istnienie w tym miejscu upraw winorośli, których początki sięgają XV wieku, jest nadzwyczajne nagromadzenie pól, domów i rezydencji z początków XIX w., piwniczek, kościołów oraz przystani. Ukształtowany ręką ludzką, niezwykle piękny krajobraz, jest dziś najlepiej zachowaną pozostałością niegdyś bardzo rozpowszechnionej tradycji zagospodarowywania terenu.

Zabytki z listy UNESCO w Portugalii [Zdjęcia + Mapa]

Polecam również:

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz