Czas na jedno z portugalskich naj... tym razem największy gotycki kościół w Portugalii, czyli Mosteiro de Santa Maria de Alcobaça, choć bynajmniej nie z powodu swojej wielkości został on wpisany na listę UNESCO w 1989 roku. Opactwo w Alcobacie swoją architekturą, a także makabryczną legendą wpisaną w jego dzieje, każdego roku przyciąga tysiące turystów z całego świata.
Klasztor zbudował zakon Cystersów, którzy odpowiedzialni są również za okazały zbiór dzieł sztuki, a także najwspanialszy księgozbiór w całej Portugalii. Zwiedzając jednak Mosteiro de Santa Maria de Alcobaça zachwycają przede wszystkim jego wnętrza - jakbyśmy się przenieśli prosto do średniowiecza! Dla fanów gotyku jest to pozycja wręcz obowiązkowa przebywając na Półwyspie Iberyjskim.
Opactwo w Alcobaca jest jedną z pierwszych budowali zakonu Cystersów w Portugalii. Został on ufundowany w 1153 roku przez króla Alfonsa Henryka, zwanego również Zdobywcą, pierwszego króla Portugalii. Król ufundował budowę klasztoru dla upamiętnienia swojego zwycięstwa nad Maurami pod Santarem w marcu, 1147 roku. Budowla opactwa rozpoczęła się w 1178 roku, 25 lat po przybyciu Cystersów na portugalskie ziemie. Klasztor ukończono budować w 1223, a kościół w 1252 roku - tym samym były to pierwsze gotyckie budowle w Portugalii.
Wielu portugalskich późniejszych królów zostało pochowanych w klasztorze w Alcobacie - m.in. Alfons II, Alfons III oraz ich małżonki - Urraca of Castile i Beatrice of Castile. Świadczy to m.in. o dużej wadze cysterskiego opactwa w XIII i XIV wieku. Pochowany jest tam również krół Pedro I, z którym wiąże się makabryczna legenda, a która ma swój finał właśnie w kościele Mosteiro de Santa Maria de Alcobaca. Wszystkie działo się w XIV wieku - młody Pedro I, jeszcze nie król, zakochał się bez pamięci w dwórce, córce prostego galicyjskiego szlachcica pięknej Ines de Castro. Jego ojcu - Alfonsowi IV - nie odpowiadało jednak ani pochodzenie, ani narodowość hiszpańskiej wybranki syna. Mimo sprzeciwu ojca Pedro I postawił na swoim, w skutek czego odbył się potajemny ślub, pojawiły się dzieci. Jednak król Alfons IV postanowił zniszczyć ten związek, dlatego to polecił zamordować Ines. Pedro I musiał czekać dwa lata, by się zemścić. Gdy objął tron po swoim ojcu kazał ekshumować ciało ukochanej, ubrał ją w purpurowy, królewski płaszcz, włożył jej koronę i zmusił winnych zbrodni szlachciców do całowania rozkładającej się już dłoni królowej. W nocnym kondukcie odprowadzono jej zwłoki do kościoła, gdzie pochowano ją uroczyście we wspaniałym białym grobowcu. Po drugiej stronie król Pedro I kazał po śmierci złożyć swoje ciało w taki sposób, aby w dzień zmartwychwstania kochankowie mogli natychmiast spojrzeć sobie prosto w oczy.
Za czasów króla Manuela I opactwo zostało przebudowane, dzięki czemu zyskało cechy charakterystycznego portugalskiego stylu architektonicznego, zwanego manuelińskim. Wielkie trzęsienie ziemi, które nawiedziło Portugalię w 1755 roku i zniszczyło w dużej mierze, nie dokonało większych zniszczeń w opactwie. Większych zniszczeń za to dokonały francuskie odziały w 1800 roku najeżdżając tereny Alcobaca. W 1834 Cystersi musieli opuścić swój klasztor, w skutego ogólnokrajowego nakazu i delegalizacji zakonów.
Klasztor składa się z dwóch głównych skrzydeł pomiędzy którymi znajduje się kościół, wchodząc do którego przechodzimy przez okazały gotycki portal, a naszym oczom ukazuje się widok ogromnego wnętrza, na którym składa się m.in. kilkadziesiąt 20-metrowych kolumn. Kościół ten, pomimo upływu ponad 800 lat historii, dalej jest największym kościołem w kraju. Wnętrze zaskakuje swoją prostotą, a momentami nawet surowością - na głównym ołtarzu jest tylko jeden krucyfiks i posąg Chrystusa.
W kaplicy św. Bernarda, która znajduje się w południowej części kościoła, pochowany zostali królowi Alfons II i Alfons III. Jednak najbardziej w oczy rzucają się dwa przepięknie rzeźbione grobowce króla Pedro I i Ines de Castro, tragicznej pary kochanków sprzed wieków. Wykute w wapieniu nagrobki, umieszczone po przeciwnych stronach transeptu. Jest to mistrzowska klasa rzeźb i fryzów dobrana odpowiednio do tragicznej historii zakochanej pary.
Prawa nawa boczna zawiera w sobie Królewski Panteon, który został wybudowany pod koniec XVIII wieku w stylu neogotyku, a który jednocześnie stanowi jeden z pierwszych przykładów użycia tego stylu w Portugalii. Zawiera on kilkanaście grobów portugalskich królów. Najbardziej zdobiony jest grobowiec królowej Urraca przedstawiający sceny z jej życia oraz galerie apostołów. Warto również zwrócić uwagę na stylizowany grobowiec królowej Beatriz - matki Pedro I.
Jednym z najbardziej charakterystycznych miejsc klasztoru są króżganki króla Dionizego, zwane również Króżgankami Ciszy. Dziedziciec otaczają eleganckie arkady, a uroku dodają drzewka pomarańczowe i pięknie przycięte żywopłoty. W północnym narożniku żywopłotów ukryty jest ośmioboczny lawaterz. Drugie piętro zostało dobudowane w XVI wieku i znajdziemy w nim przykłady zastosowania stylu manuelińskiego w zdobieniach.
W Pokoju Królów zobaczyć można rzeźby portualskich władców, a ściany, zdobione biało-niebieskimi płytkami azulejos, przedstawiają historię Klasztoru w Alcobasie od początków jego istnienia. Wrażenie robią również olbrzymie XVIII-wieczne kuchnie, które w całości wyłożone płatkami ceramicznymi, czyli tradycyjnymi portugalskimi azulejos. Na potężnych rusztach, jak mówi historia, można było piec jednocześnie aż 7 wołów! W kuchni również zakonnicy mogli...łowić ryby. Przepływająca niedaleko rzeka Alcoa została skierowana do wnętrza kuchni, tak by dostarczała zawsze świeżych ryb.
Mosteiro de Santa Maria de Alcobaça jest udostępniony do zwiedzania w następujących godzinach: 9:00 - 17:00 (od października do marca) i 9:00 - 19:00 (od kwietnia do września), przy czym ostatnie wejście jest zawsze pół godziny przed datą zamknięcia. Bilet wstępu kosztuje 6 Euro - uwaga: są możliwości łączenia biletu, jeśli zamierzany na przykład zwiedzić również klasztor w Batalha. Więcej szczegółów na stronie opactwa: http://www.mosteiroalcobaca.pt
Sama Alcobaça to średnich rozmiarów (52 tysiące mieszkańców) miejscowość w Portugalii leżąca w dystrykcie Leiria, w regionie Centrum w podregionie Oeste. Miasto powstało między dwoma rzekami Alcoa i Baça, skąd też wzięła się sama nazwa miejscowości. Miasto ma tylko jedno miasto partnerskie... i jest nim polski Bełchatów. Choć główną atrakcją Alcobasy jest opisane tutaj opactwo Cystersów, to jednak warto zatrzymać się w mieście również na spacer po niewielkim, aczkolwiek, przyjemnie urządzonym centrum z licznymi sklepami oferującymi pamiątki, doskonałe wino oraz regionalne wyroby. Alcobaca jest również dobrą bazą wypadową by zobaczyć m.in. urokliwą wieś we wspaniałymi plażami - Nazare (Nazaré - najbardziej malownicza rybacka wioska Portugalii [Zdjęcia + Zabytki]) lub klasztor w Batalha.
Polecam również:
- InfoLizbona.pl - polski przewodnik po Lizbonie i Portugalii
- Aveiro: Venice of Portugal - miasto kanałów, zabytków i oczywiście ovos mole [Zdjęcia]
- Coimbra - Erasmus, fado, miejsce narodzin sześciu królów Portugalii i najstarszy uniwersytet kraju [Zabytki i zdjęcia]
- Lizbona w 2 dni, czyli najciekawsze zabytki portugalskiej stolicy w weekend [Przewodnik]
"Makabryczna legenda" Inês de Castro została wymyślona po śmierci Pedra (Piotra) I, podobno (Franciszek Ziejka "Moja Portugalia") nie ma naukowych dowodów, że tak było. Strasznie autor "zniszczył" piękną historię miłości porównywaną do Tristana i Izoldy. Niestety znowu okazuję się, że Wikipedia kłamie.... Zainteresowanych historią pieknęj Portugalii odsyłam do wspomnianej powyżej lektury.
OdpowiedzUsuń