Gdzie dokładnie leżą Tarnowskie Góry, jak i powiat tarnogórski? Oczywiście w południowej Polsce, w woj. śląskim - a co dalej? Czy wiesz, która gmina w powiecie tarnogórskim jest największa lub ile jest miast w granicach powiatu tarnogórskiego i które z nich jest najmniejsze? Zapraszam do tekstu, który dokładnie określa i opisuje zarówno położenie, jak i obszar miasta Tarnowskie Góry oraz powiatu tarnogórskiego.
Powiat tarnogórski w obecnych granicach został utworzony 1 stycznia 1999 roku. Powiat tarnogórski leży na południu Polski, w środkowo-północnej części województwa śląskiego. Od zachodu sąsiaduje z powiatem gliwickim oraz z należącym do województwa opolskiego powiatem strzeleckim. Od południa graniczy z takimi miastami na prawach powiatu jak: Gliwice, Zabrze, Bytom oraz Piekary Śląskie, natomiast wschodnie obrzeża powiatu stykają się z powiatami będzińskim oraz myszkowskim, a od północy z powiatem lublinieckim.
Zgodnie z najnowszą Nomenklaturą Jednostek Centralnych dla Celów Statystycznych (NTS), która dzieli obszar kraju na jednostki terytorialne powiązane hierarchicznie na pięciu poziomach, powiat tarnogórski znalazł się w regionie centralnym śląskim. W jego skład wchodzą również powiaty: będziński, bieruńsko-lędziński, gliwicki, lubliniecki, mikołowski, pszczyński, zawierciański oraz następujące miasta na prawach powiatu: Bytom, Chorzów, Dąbrowa Górnicza, Gliwice, Jaworzno, Katowice, Mysłowice, Piekary Śląskie, Ruda Śląska, Siemianowice Śląskie, Sosnowiec, Świętochłowice, Tychy oraz Zabrze.
Zgodnie z najnowszą Nomenklaturą Jednostek Centralnych dla Celów Statystycznych (NTS), dzielącą obszar kraju na jednostki terytorialne powiązane hierarchicznie na pięciu poziomach, powiat tarnogórski znalazł się w regionie centralnym śląskim. W jego skład wchodzą również powiaty: będziński, bieruńsko-lędziński, gliwicki, lubliniecki, mikołowski, pszczyński, zawierciański oraz następujące miasta na prawach powiatu: Bytom, Chorzów, Dąbrowa Górnicza, Gliwice, Jaworzno, Katowice, Mysłowice, Piekary Śląskie, Ruda Śląska, Siemianowice Śląskie, Sosnowiec, Świętochłowice, Tychy oraz Zabrze.
 |
| Źródło: Opracowanie własne na podstawie „Powiat tarnogórski”, 2004 |
Powiat obejmuje obszar 644 km2. Daje to mu 10. pozycję pośród 17. powiatów ziemskich województwa śląskiego Obszary miejskiego i przemysłowego zainwestowania stanowią 90,4 km2, tj. 19,3% powierzchni powiatu. Użytki rolne stanowią 199 km2, tj. 29% powierzchni powiatu. Lasy 353,44 km2, tj. 51,7% powierzchni powiatu. Południowa część jest silnie uprzemysłowiona (Tarnowskie Góry, Radzionków), natomiast północno-zachodnie tereny mają charakter rolniczo-leśny.
Na terenie powiatu znajduje się 9 gmin, w tym 4 miejskie i 5 wiejskich. Do gmin miejskich powiatu tarnogórskiego należą: Tarnowskie Góry, Radzionków, Miasteczko Śląskie, Kalety, natomiast wśród gmin wiejskich znajdują się: Zbrosławice, Tworóg, Świerklaniec, Ożarowice, Krupski Młyn. Pod względem powierzchni największą gminą w powiecie są Zbrosławice, najmniejszą zaś Radzionków.
Miasto Tarnowskie Góry (niem.: Tarnovitz, czes.: Hory Tarnowskie, Tarnovie, łac.: Montes Tarnovicenses) to miasto i gmina położone w środkowej części województwa śląskiego, na północnym obrzeżu Konurbacji Katowickiej (Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego). Graniczy z trzema miastami: od północnego wschodu z Miasteczkiem Śląskim, od południowego wschodu z Radzionkowem oraz od południa z Bytomiem oraz z trzema gminami wiejskimi: od wschodu ze Świerklańcem, od południowego zachodu ze Zbrosławicami od północnego zachodu z Tworogiem.
 |
| Źródło: Opracowanie własne na podstawie „Powiat tarnogórski”, 2004 |
Patrząc na mapę komunikacyjną (GOP: mapa komunikacyjna 1:65 000), to miasto Tarnowskie Góry leży na skrzyżowaniu dróg krajowych: DK 11 (Kołobrzeg – Poznań – Ostrów Wlkp., - Lubliniec – Tarnowskie Góry – Bytom) oraz DK78 (Chałupki – Wodzisław Śląski – Rybnik – Gliwice – Tarnowskie Góry – Jędrzejów). Miasto od Bytomia dzieli 12 km, od Gliwic 22 km, a od Katowic 25 km.
Gdyby spojrzeć na mapę mezoregionów fizycznogeograficznych, to Tarnowskie Góry leżą na styku dwóch mezoregionów fizycznogeograficznych: Garbu Tarnogórskiego przynależnego do Wyżyny Śląskiej (południowa, większa część miasta należy do tej jednostki fizycznogeograficznej) oraz Równiny Opolskiej, która wchodzi w skład Niziny Śląskiej (północna część miasta).
Pod względem historyczno-geograficznym miasto należy do wschodnich rubieży Górnego Śląska, zajmując północno-zachodnią część ziemi bytomskiej. Swoje teraźniejsze granice miasto uzyskało po II wojnie światowej. Obecnie w skład Tarnowskich Gór wchodzi 11 dzielnic, od największej powierzchniowo są to: Pniowiec, Lasowice, Śródmieście – Centrum, Repty Śląskie, Stare Tarnowice, Bobrowniki Śląskie – Piekary Rudne, Rybna, Strzybnica, Sowice, Opatowice i Osada Jana. Łącznie Tarnowskie Góry zajmują obszar 8347 ha, co w przeliczeniu na km2 daje 83,47 km2, przy czym największe powierzchniowo są północno - wschodnie dzielnice, południowe i południowo-zachodnie. Współrzędne geograficzne Śródmieścia wynoszą 50º27’ szerokości geograficznej północnej i 18º52’ długości geograficznej wschodniej.
 |
| Źródło: Rocznik Statystyczny woj. śląskiego, 2006 |
Tarnowskie Góry zajmują 12,99% powierzchni powiatu tarnogórskiego, którego łączna powierzchnia obejmuje obszar 644 km2. Użytki rolne stanowią w Tarnowskich Górach 30,05 km2, co stanowi 36% powierzchni miasta i 15,1% obszaru użytków rolnych w całym powiecie tarnogórskim. Lasy w Tarnowskich Górach zajmują 32,55 km2 powierzchnie miasta, co stanowi 39% jego obszaru oraz 9,21% lasów powiatu tarnogórskiego. Obszary miejskiego i przemysłowego zainwestowania zajmują 20,87 km2 Tarnowskich Gór, co stanowi 54,79% ich powierzchni oraz 18,87% powierzchni obszarów miejskiego i przemysłowego zainwestowania w całym powiecie tarnogórskim (Rocznik Statystyczny Województwa Śląskiego, 2008).
Tekst powstał w oparciu o informacje zawarte w pracy licencjaskiej "Atrakcje turystyki weekendowej w powiecie tarnogórskim" oraz pracy magisterskiej "Analiza turystyki kulturowej w Tarnowskich Górach - stan i perspektywy rozwoju". Osoby zainteresowane tą tematyką proszę o kontakt, dane kontaktowe można znaleźć w zakładce "O mnie".
Polecam również:
Ten komentarz został usunięty przez autora.
OdpowiedzUsuń