10 marca 2012

Masyw Gaszerbrum - "Świecąca ściana" w siedmiu odsłonach

Góry zawsze przyciągały ludzi, zwłaszcza te wysokie i najwyższe. Zawsze chcieliśmy stanąć na najwyższych wierzchołkach naszej planety, zwłaszcza my Polacy. Udało nam się to nie raz, a ostatnimi dniami znowu jesteśmy sławni za sprawą Adama Bieleckiego oraz Janusza Gołąba, którzy jako pierwsi w historii dokonali zimowego wejścia na szczyt Gaszerbrum I. 

Lecz ten artykuł nie będzie poświęcony tylko jednej górze, o której teraz głośno w prasie, radiu, Internecie lub TV, a całemu pasmu Gaszerbrum, które tworzy siedem niezwykłych gór, w tym trzy ośmiotysięczniki, z których jeden dalej pozostaje jednym z trzech ciągle niezdobytych zimą wierzchołków Ziemi. 


Masyw Gaszerburn leży na granicy Chin i Pakistanu, a jeśli weźmiemy pod uwagę również roszczenia geopolityczne Indii do całego reojonu Kaszmiru, to również na tereni Indii. Sprawa jest łatwiejsza pod względem geograficznym, gdyż masyw Gaszerburn wchodzi w skład łańcucha górskiego Karakorum.


Karakorum jest drugim po Himalajach łańuchem górskiem pod względem wysokości na ziemi  Obszar tych gór należy do najbardziej zlodowaconych na kuli ziemskiej, znajdują się w nim największe lodowce górskie świata poza rejonami polarnymi i po lodowcu Fedczenki w Pamirze. Najdłuższy lodowiec Siachen ma 71 km długości. Góry Karakorum znajdują się w ważnym obszarze węzłowym łączącym wielkie pasma górskie jak: Himalaje, Hindukusz, Kunlun, Pamir. Najwyższy szczyt K2 jest drugim co do wysokości szczytem na świecie.


Sam masyw Gaszerbrum leży na północny wschód od lodowca Baltoro. W jego skład wchodzi siedem szczytów: Gaszerbrum I (8080 m), Broad Peak (8047 m), Gaszerbrum II (8035 m), Gaszerbrum III (7952 m), Gaszerbrum IV (7925 m), Gaszerbrum V (7147 m) oraz Gaszerbrum VI (6979 m). Według oznaczeń Thomasa Montgomeriego Broad Peak to K3, Gasherbrum II to K4 a Gasherbrum I to K5. Nazwa Gaszerbrum pochodzi od słów rgasha brum, co w języku balti oznacza "Piękną Górę" lub "Świecącą Ścianę". Nazwa ta wzięła się od trzykilometrowej ściany Gaszerbruma IV.


Gaszerbrum I, zwany również Hidden Peak lub K5 jest najwyższym z grupy siedmiu Gaszerbrumów. Jest drugim (po K2) co do wysokości szczytem Karakorum. W pierwszej klasyfikacji Karakorum określany był jako K5. Z wierzchołka odchodzi kilka grani, z których do najważniejszych wspinaczkowo należą grań północna, biegnąca ku Przełęczy Gaszerbrum i dalej skręcająca na zachód w kierunku Gaszerbruma II, oraz grań południowo-wschodnia, ku Urdok Peak (7300 m n.p.m.). Przez szczyt przebiega główna grań Karakorum, dzieląc masyw na dwie flanki: północno-wschodnią i południowo-zachodnią. Strona północno-wschodnia jest słabo poznana ze względu na trudny dostęp. Szczyt po raz pierwszy został zmierzony przez Martina Conwaya w 1892. Conway podchodził od strony lodowca Baltoro w drodze na zachodnią grań Golden Throne (Baltoro Kangri) i górę zasłaniały mu granie Gaszerbrumów V i VI, nadał mu więc nazwę ang. Hidden Peak (Ukryty Szczyt). Jako pierwsi Polacy na szczycie stanęli Wojciech Kurtyka i Jerzy Kukuczka. Dokonali tego w alpejskim stylu, południowo-zachodnią ścianą. Szczyt po raz pierwszy zimą został zdobyty 9 marca 2012 r. przez polski zespół w składzie Adam Bielecki i Janusz Gołąb. W skład wyprawy wchodzili pozostali w obozie pod szczytem Artur Hajzer (kierownik ekspedycji) i Agnieszka Bielecka. Pierwszy obóz u podnóża góry założony został 21 stycznia.


Broad Peak, zwany również Falchan Kangri, jest to 12. pod względem wysokości góra na świecie (8051 m n.p.m.). W pierwszej klasyfikacji Karakorum dostała nazwę K3. Zbudowana jest z prekambryjskich gnejsów i granitów. Jest to jeden trzech ośmiotysięczników niezdobytych zimą (pozostałe to K2 i Nanga Parbat). Ten potężny masyw wznosi się na południowy wschód od K2. Oba szczyty oddalone są od siebie zaledwie o 9 km i leżą po przeciwległych stronach lodowca Goldwin Austen. Ze względu na rozłożystość masywu, Martin Conway w 1892 nazwał go – Szeroki Szczyt (ang. Broad Peak). Ardito Desio jako pierwszy wprowadził nazwę Faichan Kangri – co w języku balti oznacza także – Szeroki Szczyt. Góra posiada kilka wierzchołków: Broad Peak główny o wysokości 8051 m, tzw. przedwierzchołek Rocky Summit 8028 m, Broad Peak Central 8011 m, Broad Peak North 7490 m, Kharut Kangri 6942 m. Szczyt do tej pory niezdobyty zimą. Próby jego zimowego zdobycia podjęło sześć wypraw: polsko-kanadyjska wyprawa pod kierownictwem Andrzeja Zawady (1987/88) (na tej wyprawie Maciej Berbeka podczas ataku szczytowego ustanowił zimowy rekord wysokości w Karakorum, który utrzymał się do 2011 – dotarł do przedwierzchołka Rocky Summit), wyprawa hiszpańska Juanito Oiarzabala (2003), dwie wyprawy włoskie Simone Moro (2007 i 2008) i polskie wyprawy kierowane przez Artura Hajzera (2008/09 i 2010/11). 


Gaszerbrum II - najniższy ośmiotysięcznik Karakorum o sylwetce regularnej piramidy. Leży na północ od Gaszerbruma I, od którego oddzielony jest przełęczą Gaszerbrum. W pierwszej klasyfikacji Karakorum określany był jako K4. Najbliższym szczytem położonym w kierunku północno-zachodnim jest Broad Peak. Masyw Gaszerbrum II składa się jeszcze z Gasherbrum East (7772 m) oraz kilku turni, w tym Spur Tower (7310 m) w grani łączącej Gaszerbrum II z Gaszerbrumem IV (7925 m). Pierwszego wejścia zimowego dokonali 2 lutego 2011 Simone Moro, Denis Urubko i Cory Richards. Jest to pierwszy zdobyty zimą ośmiotysięcznik w Karakorum.


Gaszerbrum III leży na granicy między Chinami a Pakistanem i należy do grupy Baltoro Muztagh, najwyższej grupy Karakorum. Jest to najwyższy siedmiotysięcznik, piętnasta co do wysokości góra świata i szósta Pakistanu. Sąsiaduje bezpośrednio z Gaszerbrum II i Gaszerbrum IV. Po raz pierwszy na szczyt weszli członkowie polskiej wyprawy w 1975 roku: Wanda Rutkiewicz, Alison Chadwick-Onyszkiewicz, Janusz Onyszkiewicz i Krzysztof Zdzitowiecki.


Gaszerbrum IV jest to siedemnasty szczyt Ziemi i szósty Pakistanu pod względem wysokości n.p.m. Jest uważany za jeden z najtrudniejszych szczytów do zdobycia w Karakorum. Dlatego też jest to jeden z najrzadziej zdobywanych szczytów. Pierwszego wejścia dokonali Walter Bonatti i Carlo Mauri 6 sierpnia 1958 roku.


Gaszerbrum V to kolejny siedmiotysięcznik wchodzący w skład masywu Gaszerbrum. Wysokość szczytu różni się w zależności od źródeł. W literaturze zachodniej podaje się 7321 m, chociaż pomiary wskazują raczej na około 7150 m. Rosyjskie mapy podają 7120 m. Prawdopodobnie obecnie najdokładniejsze dane przestawione są w mapach chińskich, które podają 7147 m.


Gaszerbrum VI jest siedmiotysięcznik w Pakistanie, w masywie Gaszerbrumów. Jest to jeden najniższych szczytów w grupie Gaszerbrumów, nie osiąga 7000 m wysokości. Leży na północny wschód od lodowca Baltoro.


Na koniec chciałbym wspomnieć o ciekawym projekcie. Projekt "Polski Himalaizm Zimowy 2010 - 2015" ma na celu zdobycie do tej pory niezdobytych zimą ośmiotysięczników oraz przywrócenie na najwyższe miejsce podium polskich himalaistów, którzy i tak zasłużyli się już bardzo w historii najwyższych gór świata. Jak widać Artur Hajzer i jego podopieczni mają już na koncie pierwsze znaczące sukcesy. 


Na potwierdzenie słów o wielkiej roli polskich wspinaczy chciałbym przytoczyć następujące zestawienie: Pierwsze zimowe wejścia na ośmiotysięczniki:
> 17 lutego 1980 Mount Everest (8848 m) - Krzysztof Wielicki i Leszek Cichy. Narodową wyprawę poprowadził Andrzej Zawada; pierwsze w ogóle wejście zimą na szczyt ośmiotysięczny;
> 12 stycznia 1984 Manaslu (8156 m) - Maciej Berbeka i Ryszard Gajewski. Kierownikiem zakopiańskiej wyprawy był Lech Korniszewski;
> 21 stycznia 1985 Dhaulagiri (8167 m) - Andrzej Czok i Jerzy Kukuczka. Wyprawą Gliwickiego Klubu Wysokogórskiego kierował Adam Bilczewski;
> 12 lutego 1985 Cho Oyu (8153 m ) - Maciej Berbeka i Maciej Pawlikowski. Kierownikiem polsko-kanadyjskiej   wyprawy był Andrzej Zawada. Trzy dni później tą samą drogą weszli: Zygmunt Heinrich i Jerzy Kukuczka;
> 11 stycznia 1986 Kangczendzonga (8598 m) - Krzysztof Wielicki i Jerzy Kukuczka. Kierownikiem wyprawy Gliwickiego Klubu Wysokogórskiego był Andrzej Machnik;
> 3 lutego 1987 Annapurna (8091 m) - Artur Hajzer i Jerzy Kukuczka (kierownik wyprawy);
> 31 grudnia 1988 Lhotse (8511 m) - w noc sylwestrową stanął na szczycie Krzysztof Wielicki. Kierownikiem polsko-belgijskiej wyprawy był Andrzej Zawada;
> 14 stycznia 2005 Shisha Pangma (8027 m) - Piotr Morawski i Simone Moro (Włochy). Kierownik wyprawy Jan Szulc;
> 9 lutego 2009 Makalu ( 8463 m) - Simone Moro (Włochy) i Denis Urubko (Kazachstan).
> 2 lutego 2011, Gashebrum II ( 8035m) -Simone Moro ( Włochy), Cory W. Richards (USA) i Denis Urubko ( Kazachstan).

Przy pisaniu artykułu korzystano z następujących źródeł: www.polskihimalaizmzimowy.pl ; www.peakwear.com oraz www.wikipedia.pl

Polecam również:

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz